Vanaf 1 januari 2024 gelden nieuwe afspraken voor het stappenplan dat zorgaanbieders volgen bij onvrijwillige zorg. Deze afspraken staan in de Bestuurlijke Afspraken Wet zorg en dwang (Wzd). De Waerden volgt deze Bestuurlijke Afspraken vanaf 1 mei 2024.

Wat gaat er veranderen? Meer maatwerk.


De Bestuurlijke Afspraken Wzd maken het mogelijk om meer maatwerk toe te passen. Zo kunnen we, in overleg met de cliënt of diens vertegenwoordiger, bepalen op welke termijn we de onvrijwillige zorg evalueren (nooit langer dan zes maanden). En welke deskundige we conform de bestuurlijke afspraken daarbij betrekken. Daarnaast zijn afspraken gemaakt die de rechtspositie van cliënten versterken. Zoals het beter betrekken van cliënten of vertegenwoordigers bij de besluitvorming over onvrijwillige zorg. Hierbij hoort ook het informeren van cliënten over de cliëntenvertrouwenspersoon Wzd (cvp) en de mogelijkheid om een ‘second opinion’ aan te vragen.

De visie van De Waerden


De Waerden biedt vrijwillige zorg. Deze zorg is gebaseerd op de methodiek Triple-C. Vanuit dit kader hebben wij de volgende richtlijnen ontwikkeld, zodat de cliënt zo goed mogelijk het gewone leven kan ervaren. Deze luiden als volgt:

  • Cliënten ontvangen zorg en begeleiding waar ze zelf mee instemmen.
  • De zorg is gebaseerd op gelijkwaardigheid en wederzijdse afspraken met elkaar;
  • We gaan uit van menswaardigheid en de grondrechten van eenieder; dus ook van onze cliënten.


Mensen met een verstandelijke beperking hebben weliswaar zorg en ondersteuning nodig, maar het uitgangspunt is dat dit zorg en begeleiding is waar ze zelf mee instemmen. Daar maken de cliënt en De Waerden samen afspraken over.

In de praktijk is het echter niet uit te sluiten dat er onvrijwillige zorg geboden wordt. De Waerden zet zich in om de kennis in het onderscheid tussen vrijwillige en onvrijwillige zorg te vergroten en medewerkers meer bewust te maken. De Wet zorg en dwang (Wzd) gaat uit van het principe ‘nee, tenzij’. Dit betekent dat zorg voor mensen met een verstandelijke beperking op vrijwillige basis plaatsvindt tenzij het, vanwege een ernstig nadeel, niet kan. Altijd moet eerst geprobeerd worden de situatie met vrijwillige zorg (= met instemming of zonder verzet van de cliënt) op te lossen.

Standpunt van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland


De VGN heeft begin december jl. besloten niet in te stemmen met de Bestuurlijke Afspraken Wzd. Zie voor een nadere toelichting de brief van de VGN. Omdat de Bestuurlijke Afspraken Wzd wel een stap in de goede richting zijn, zal de VGN de leden ondersteunen die de Bestuurlijke Afspraken Wzd willen volgen. De VGN laat de keuze om aan te sluiten bij de Bestuurlijke Afspraken Wzd over aan individuele leden.


Voor meer informatie over de Wzd en het standpunt van de VGN: https://www.vgn.nl/nieuws/vgn-stemt-niet-met-bestuurlijke-afspraken-wzd